ارتباط شامپو ها با ریزش مو و شوره سر
بطور طبیعی پوست سر و موها با سبوم ترشح شده از غدد سبابه،نرم نگه داشته می شود.
این ترشح چرب، مو و پوست را در برابر از دست دادن آب حفظ کرده و ظاهری
درخشان به آن می دهد. از سوی دیگر غبار، دوده، ذرات کراتینی پوست (پوسته) و آلوده کننده های
دیگر به این لایه چرب می چسبند و موجب آلودگی پوست و موی سر می شوند.
شامپو ها یکی از انواع شوینده هایی هستند که جهت از بین بردن این آلودگی ها،
از پوست و موی سر به کار می روند.
شامپوها برای جایگزینی صابون معمولی ساخته شده اند و ترکیب اصلی آنها “سورفاکتانت ” است .
سورفاکتانت های موجود در شامپو قطرات کوچک چربی را که حاوی آلودگی ها هستند احاطه می کنند در نتیجه حین آب کشیدن از پوست سر جدا می شوند.
طریقه شامپو زدن صحیح موها:
گره گشایی از مو:
موی خود را با یک شانه دندانه درشت شانه کنید تا هیچگونه گره ای روی آن باقی نماند. هرگز موی خود را
در حالت خیس شانه نکنید، زیرا در این حالت نیروی بیشتری برای شانه کردن مصرف می کنید
بنابراین موی شما ممکن است شکسته و یا کنده شود.
آبکشی اولیه با آب ولرم :
در مرحله بعدی موهای خود را با آب ولرم و نیمه گرم آبکشی نمایید. به این مرحله آبکشی اولیه و یا پیش از شستشو
” گفته می شود که برای زدودن گردو غبار و بطور کلی آلودگی های قابل حل در آب انجام می گیرد.
هرگز از آب داغ استفاده نکنید زیرا باعث تردی و شکنندگی موهای شما خواهد شد .
پخش کردن شامپو در کف دست :
مقداری شامپو در کف دست خود بریزید و دست های خود را روی هم مالش دهید
تا شامپو روی دستهایتان پخش شود (حرارت دست های شما به عملکرد بهتر
شامپو کمک می کند.) در واقع کف شامپو باید روی دست شما تشکیل گردد. مقدار
شامپو توسط خودتان تعیین می شود و باید به اندازه ای باشد که کف آن ت
مام موهای شما را بپوشاند .
ماساژ دادن شامپو بر روی پوست سر با نوک انگشتان :
شامپو را روی همه ی قسمت های سر پخش نموده و با نوک انگشتانتان
به آرامی روی پوست سر و موهایتان ماساژ دهید (دقت نمایید که از ناخن ها استفاده نکنید)
برای جلوگیری از گره خوردن و شکسته شدن مو این کار را به آرامی و به صورت دورانی انجام دهید.
آبکشی نهایی :
در این مرحله موی خود را به خوبی آبکشی نمایید تا هرگونه بقایای شامپو از لابه لای موهای شما زدوده شود.
مزایای شامپو نسبت به صابون :
ماده فعال موجود در صابون نمک اسیدهای چرب مختلف است. این اسیدهای چرب از منابع حیوانی یا گیاهی بدست می آیند. صابون معمولی دو ضرر دارد:
بالایی دارد که به پوست و مو صدمه می زند. PH*صابون معمولی
صابون معمولی بین ۹ و ۱۰ است (گاهی حتی بالاتر از ۱۰) که بسیار بیشتر از PH
پوست نرمال (معمولا بین ۴ تا ۵/۶) است. در نتیجه وقتی صابون معمولی در تماس با پوست قرار می گیرد PH
پوست را بالا می برد که ممکن است ایجاد آزار پوستی بکند.PH
استفاده از صابون معمولی به همراه آبهای سنگین، نمک های کلسیم و منیزیم تولید می کند که به مو می چسبد و این موجب شکنندگی و کدری مو و به هم چسبیدن و اشکال در شانه کردن آن می شود .
سورفاکتانت ها (مواد فعال سطحی)
سورفاکتانت ها ترکیباتی محلول در آب هستند که بخش اصلی شامپوها را تشکیل می دهند. سورفاکتانت ها با ساختمان شیمیایی خود عمل تمیز کردن را به عهده دارند.
بدین ترتیب که چربی را (همراه آلودگی های چسبیده به آن) احاطه کرده و ساختمانهای شیمیایی به نام میسل به وجود می آورند، به طوری که با آب کشیدن، چربی و آلودگی از پوست و مو برداشته می شود. چهار گروه اصلی از سورفاکتانت ها وجود دارد که با ساختمان شیمیایی و بار الکتریکی بخش آبدوست خود، از یکدیگر مجزا می شوند.
* سورفاکتانت های آنیویی، دارای بار منفی
* سورفاکتانت های کاتیونی، دارای بار مثبت
* سورفاکتانت های غیر یونی، بدون بار
* سورفاکتانت های آمفوتری، که دارای هر دو خصیصه بار مثبت و منفی هستند.
سورفاکتانت های مختلف خواص گوناگونی دارند و بر اساس قابلیت شستشو، کف زدن، درخشان و نرم کردن مو از یکدیگر تفکیک می شوند. شامپوها معمولا یک نوع سورفاکتانت ندارند بلکه ترکیبی از چند نوع سورفاکتانت دارند که برای انواع مختلف مو مورد استفاده قرار میگیرند برای مثال سورفاکتانت های آنیونی خواص تمیز کننده گی خیلی خوبی دارند به همین دلیل در بیشتر شامپوها از این نوع سورفاکتانت استفاده می شود.
روی برچسب اکثر شامپو ها نام “سدیم لوریل سولفات” دیده می شود که از همان سورفاکتانت های آنیونی هستند.
غیر یونی ها، گرچه تمیز کننده های خوبی هستند ولی خاصیت کف کنندگی کمی دارند بنابراین در فرمولاسیون های شامپو استفاده زیادی ندارند.
آمفوتریک ها، دترجنت هایی با خاصیت کف کنندگی کم هستند و عموما به عنوان پاک کننده های ضعیف قلمداد می شوند. آنها بسیار ملایم اند و اغلب در شامپو بچه بکار می روند.
سورفاکتانت های طبیعی
نوع دیگری سورفاکتانت ها از ساپونین ها <که از گیاهان مختلف به دست می آیند> ساخته شده اند. “ساپونین ها “کف خوبی تولید می کنند ولی تاثیر کمتری در تمیز کردن واقعی دارند. به همین دلیل معمولا با سورفاکتانت های سنتتیک ترکیب می شوند تا تمیزکننده گی کافی و نتایج رضایت بخش حاصل شود.
بهترین شامپو
همانطور که ذکر شد شامپو فقط برای تمیز کردن نیست بلکه تامین کننده اهداف دیگری
نیز بر اساس نیاز مشتری می باشد .شامپو باید بر اساس معیارهای زیر انتخاب شود:
انواع مو: خشک یا چرب بودن مو، نازکی مو، موهای رنگ شده یا بی رنگ شده یا فر شده
مشکلات خاص موی سر: به عنوان مثال وجود شوره سر
بیخطر بودن فرآورده : فراورده چشم را نمی سوزاند و پوست سر را تحریک نمی کند .
نیازها و سلیقه های شخصی هر فرد : جنس و حالت شامپو وجود عطری خاص،
سهولت و ایجاد رضایت در مصرف کننده از بکار بردن شامپو با آب، میزان نرم کننده گی
و خوش حالتی و درخشان کننده گی مو، میزان شانه پذیری و حالت گرفتن موها،
بنابراین، شامپو باید برای فصل های مختلف سال، تعداد دفعات مصرف و نیازهای خاص مشتری مناسب باشد.
مواد تشکیل دهنده شامپو
اگر شامپو ها فقط حاوی مواد پاک کننده ای باشد که کارشان پاک کردن لایه چربی از روی پوست سر و مو است بعد از شستشو، موها خشن و حالت دادن به آنها مشکل می شود. بنابراین مواد دیگری باید در شامپو به کار گرفته شود تا برای مصرف کننده مطلوب تر باشد . از جمله این مواد عبارتند از :
۱-مخلوطی از چند سورفاکتانت چون معمولا سورفاکتانت به تنهایی متضمن نتیجه مورد نظر نیست.
۲-مواد مرطوب کننده به خصوص برای موهای خشک
۳-حالت دهنده ها
۴- مواد کف کننده
۵- موادی که سختی آب را می گیرند
۶-غلیظ کننده ها
۷-موادی که شفافیت و درخشانی به شامپو می دهند ( حالت صدفی )
۸- مواد رنگی
۹- مواد نگه دارنده
۱۰-مواد خاص
شامپو ها و شوره سر
( Dandruff )شوره سر
مشکل عذاب آورو شایعی است که شیوعی حدود ۵% در کل جامعه دارد. شوره غالبا پس از سن بلوغ ( بین ۲۰ تا ۳۰ سال ) رخ می دهد و آقایان بیشتر از خانم ها به آن مبتلا میشوند.شوره سر با پوسته های پوست سر تشخیص داده می شود و در اغلب اوقات با سبوره مرتبط است. سبوره پیش درآمد ایجاد “دراماتیت سبورئیک ” است. “دراماتیت سبورئیک “در بزرگسالان و افراد بالغ معمولا با پوسته های چرب خفیف در پوست سر به همراه اریتم و پوسته پوسته شدن ناحیه چین نازولبیال یا پوست پشت گوش آغاز می شود. پوسته ریزی معمولا با یک ترکیب پوستی چرب همراه است و در مناطقی که غدد سباسه فعالترند ظاهر می شود .
“پیترو سپوریوم اوال “مخمری است که یکی از دلایل ایجاد شوره سر به شمار می رود.” پیترو سپوریوم اوال” از لیپید ها و پروتئین های پوست تغذیه و فعالیت لیپاز را تسهیل می کند، به دنبال فعالیت این آنزیم اسید های چرب آزاد پیش التهابی ساخته می شوند که موجب التهاب در درم ودر پی آن ، تخریب بافتی می شوند .
فعالیت آنزیم لیپاز نشان می دهد که علاوه بر حساسیت بیش از حد ” پیترو سپوریوم اوال” مواد شیمیایی سمی را آزاد می کند که منجر به تشدید التهاب می شود.
درمان های موثر دراماتیت سبورئیک شامل عوامل ضد التهابی، عوامل کراتولیتیک و ضد قارچ ها است. یکی از ساده ترین راه های رفع این مشکل استفاده از شامپو ضد شوره است .
شامپو ها و موهای چرب
( sebum ) سبوم
چربی طبیعی پوست که از غدد سبابه ترشح می شود، در حفظ رطوبت طبیعی پوست و مو نقش دارد و مانع از خشک شدن و شکنندگی آنها می شود .غدد سباسه به فولیکولهای مو متصل هستند و محتویات آنها از طریق یک مجرای باریک به سمت فولیکول مو ترشح می شود .گاهی مکانیسم ترشح سبوم از این غدد سریع تر از حد معمول می شود و سبوم، پوست سر و مو ها را کاملا چرب می کند.
تسریع ترشح، دلایل متعددی دارد که از مهم ترین آنها می توان به اختلالات هورمونی در دوران بارداری، بلوغ، بیماری، کوفتگی و خستگی بیش از حد، اضطراب و استرس اشاره کرد. از جمله مشکلاتی که ترشح بیش از حد سبوم ایجاد می کند، مستعد کردن فرد به ابتلا به دراماتیت سبورئیک است. همچنین مخمرهای موجود در سطح پوست سر با تجزیه سبوم، شرایط نامساعدی را برای مو ایجاد می کنند، که می تواند سلامت فولیکولهای مو را تحت تاثیر قرار دهد.
در موارد خیلی شدید، ترشح بیش از حد سبوم موجب عوارض ناخوشایند خارش و التهاب پوست سر می گردد. در نتیجه کنترل و تنظیم ترشح سبوم در پوست سر، برای این افراد ضروری می باشد. یکی از روشهای دستیابی به این هدف ، بهره گیری از شامپو های کاهش دهنده و تنظیم کننده سبوم سر است.
شامپو ها و ریزش مو:
ریزش و نازک شدن موی سر علاوه بر عوامل هورمونی و ارثی، تحت تاثیر شرایط محیطی نامساعد و مواد
شیمیایی تشدید می شود. یکی از روش های موثر در کاهش ریزش مو و تقویت فولیکولها و استحکام تارهای مو
استفاده از یک شامپوی تقویتی مناسب است. چنین شامپویی با بهره گیری از مواد موثر مناسب، ضمن تغذیه
فولیکولهای مو با مواد و ویتامین های ضروری برای رشد مو، به تارهای مو نیز شادابی، استحکام و درخشندگی
بخشیده و از ریزش بیش از حد موها جلوگیری می کند.