فرمولاسیون شامپو کارواش بر پایه ی آنزیم
چکیده: در این مقاله یک فرمول شامپو کارواش (formulation wash shampoo car) حاوی جزء آنزیمی فعال برای تمیز کردن عالی و مقرون به صرفه وسایل نقلیه معرفی می شود.
مقدمه:
همانطور که شناخته شده، برای شستشو و مراقبت از وسایل نقلیه به ویژه اتومبیل ها از محصولات
مختلف کارواشی استفاده می شود که قادر به تمیز کردن و درخشندگی سطح آنها هستند.
محصولات کارواشی انواع مختلفی داشته که از آن جمله می توان به شامپوهای کارواش، پولیش بدنه،
واکس داشبورد، واکس لاستیک، موتور شور و … اشاره کرد. این ترکیبات دارای گستردگی
فرمولاسیون هستند که محصول را برای شستشوی دستی اتومبیل، اتوماتیک یا نیمه اتوماتیک
مناسب می کنند. در واقع نظافت اتومبیل یک مشکل معمول است. اتومبیل ها و به طور کلی
وسایل نقلیه ی موتوری مخصوصاً در زمستان به دلیل بارندگی های مکرر خیلی سریع کثیف
می شوند و تمیز نگه داشتن آنها دشوار است. بنابراین حداقل هفته ای یک بار باید
شسته شوند. بنابراین فرمولاسیون شامپو کارواش و سایر محصولات
باید از کیفیت مناسب برخوردار باشد تا ضمن تمیز کردن و جلا دادن
خودرو، از آسیب زدن به رنگ خودرو و بدنه جلوگیری کرده و میزان
مصرف آن برای جلوگیری از آلودگی های زیست محیطی به حداقل
برسد. در این کار یک فرمول شامپو کارواش حاوی جزء فعال آنزیمی
معرفی می شود که ضمن داشتن کیفیت و قدرت پاک کنندگی بالا
مانع از ایجاد جلبک و قارچ روی دیواره ها و یا برس کارواش می شود.
اجزاء تشکیل دهنده ی فرمول شامپو کارواش بر پایه آنزیم:
فرمولاسیون شامپو کارواش ارائه شده در این مقاله از چهار گروه ترکیبات تشکیل شده است که عبارتند از: سورفکتانت ها، سازنده ها، حلال ها و آنزیم که در ادامه به توضیح هر کدام از این ترکیبات می پردازیم.
سورفکتانت ها در فرمول شامپو کارواش بر پایه آنزیم:
یک جزء اصلی تشکیل دهنده ی فرمولاسیون شامپو کارواش مواد فعال کننده سطح یا
سورفکتانت ها هستند. سورفکتانت ها زنجیره هایی از مولکول های دو بخشی با یک انتهای
آب دوست و یک سر چربی دوست هستند. وقتی روی سطحی شامپو می زنید، مواد فعال کننده
سطح به طرف آلودگی ها رفته و سعی می کنند آن را محاصره کنند. پس از محاصره، آن را به
حالت تعلیق در آب نگه داشته و در نتیجه اجازه می دهند تا به راحتی شسته شود. نشان داده
شده است که سورفکتانت ها هنگام ورود به یک محیط قلیایی به مراتب موثرتر عمل می کنند.
اما اگر شامپو خیلی قلیایی و اسیدی باشد باعث تخریب رنگ اتومبیل می شوند. سورفکتانت ها
انواع مختلفی داشته که از جمله آن ها می توان به سورفکتانت های آنیونی، کاتیونی، آمفوتری و
غیر یونی اشاره کرد. در این فرمول تولید شامپو کارواش از دو نوع سورفکتانت آنیونی آلکیل سولفونات خطی
و صابون و سورفکتانت غیر یونی الکل اتوکسیله استفاده شده است. این سورفکتانت ها در
مجموع ۲۸ درصد وزنی فرمولاسیون شامپو کارواش را تشکیل می دهند.
آنزیم های مورد استفاده در فرمول شامپو کارواش:
آنزیم بکار رفته در فرمول شامپو کارواش (formulation wash shampoo car)
یک کاتالیزور بیولوژیکی از نوع پروتئین است که می تواند واکنش های
شیمیایی را کاتالیز کند. هر آنزیم منفرد مخصوص یک نوع واکنش خاص
است. بنابراین آنزیم ها قادرند مواد ایجاد کننده آلودگی را به طور طبیعی
تجزیه و به دنبال شستشو باعث از بین رفتن آن شوند. انواع مختلفی
از آنزیم ها در محصولات شستشوی کارواشی استفاده می شوند. به عنوان
مثال آنزیم های لیپاز، مولکول های روغن و چربی را تجزیه کرده، در حالی که
آمیلاز به نشاسته ها حمله می کند. برخی از انواع آنزیم های مطلوب برای
فرمول شامپو کارواش عبارتند از: L 12STAINZYME® (حاوی α-آمیلاز)،
L16SAVINASE® (حاوی پروتئاز)، Linea freshen و GREASE GUARD™D (حاوی لیپاز).
آنزیم ها به طور طبیعی تشکیل می شوند و یک منبع تجدید پذیر هستند. بنابراین
افزودن آنزیم ها به فرمولاسیون شامپو کارواش به لطف تراکم بهتر و صرفه جویی
مناسب در مواد اولیه و کاهش ضایعات، باعث کاهش اثرات زیست محیطی محصولات
شیمیایی مبتنی بر سورفکتانت ها و سازندگان می شود. آنزیم ها برای گیاهان و
حیوانات سمی نیستند و هنگامی که عمل آنها انجام شد با آب شسته شده و به طور
طبیعی توسط موجودات زنده شکسته و بازیافت می شوند. وجود آنزیم ها موجب افزایش
عملکرد سورفکتانت های موجود در فرمول شامپو کارواش در دمای ۲۰ درجه سانتی گراد
می شود که به “صرفه جویی قابل توجه در انرژی” منجر می گردد. یک مزیت دیگر این
فرمول شامپو کارواش توانایی افزایش سرعت شستشو و کاهش زمان شستشو است.
آنزیم حدود ۵% فرمول شامپو کارواش معرفی شده را تشکیل می دهد.
سازنده ها و هیدروتروپ در فرمول شامپو کارواش:
سازنده ها ترکیباتی با عملکرد چند منظوره هستند که باعث افزایش کارایی سورفکتانت ها
می شوند. از جمله این عملکردها می توان به موارد زیر اشاره کرد: الف) با حذف یون های فلزی
دو ظرفیتی مانند Ca2+ و Mg2+ از آب موجب نرم شدن آن می شود و به پخش شدن بهتر
چرک و جلوگیری از ته نشینی مجدد خاک کمک می کند و ب) با افزایش قلیاییت محیط شستشو
باعث تجزیه ی چرک های روغنی می شود. سازنده های بکار رفته در فرمول ساخت
شامپو کارواش آنزیمی عبارتند از: کربنات سدیم، کلرید سدیم، سیترات سدیم و فسفونات
که در مجموع ۱۱% فرمول را تشکیل می دهند. هیدروتروپ ها موجب افزایش حلالیت مواد
آب گریز در محلول های آبی می شوند. هیدروتروپ ها مانند سورفکتانت ها دارای دو بخش آب گریز و آبدوست
هستند که بخش آب گریز آنها بسیار کوچک و ناچیز است بطوریکه قدرت
تشکیل خود به خودی میسل را ندارند درنتیجه غلظت بحرانی میسل در آنها
وجود ندارد و عملکرد آنها بصورت کاملا ناگهانی است. هیدروترپ ها معمولا در
سیستم هایی که PH قلیایی دارند بکار می روند و هدف از استفاده ی آنها
افزایش حلالیت و غلظت سورفکتانت ها است. هیدروتروپ مورد استفاده در این
فرمولاسیون شامپو کارواش سدیم کوکو سولفات (SCS) است.
نتیجه گیری: در این مقاله یک فرمول شامپو کارواش بر پایه ی آنزیم ارائه شد.
اگر چه استفاده از آنزیم موجب افزایش قیمت فرمول شامپو کارواش می شود
اما منجر به افزایش عملکرد سورفکتانت ها در دمای ۲۰ درجه سانتی گراد شده که
به “صرفه جویی قابل توجه در انرژی” منجر می گردد. یک مزیت دیگر توانایی افزایش سرعت