سدیم لوریل اتر سولفات( تگزاپون)
سدیم لوریل اتر سولفات(SLES) ، یک سورفکتانت آنیونی است که به طور گسترده
در بسیاری از محصولات شوینده و محصولات مراقبت شخصی مورد استفاده
قرار می گیرد. فرمول شیمیایی آن CH3 (CH2) 11 (OCH 2CH2)n OSO3 Na
است که در آن ممکن است ۲ و۳n = باشد. SLES تجاری به طور معمول
دارای سه گروه اتوکسی در فرمول شیمیایی است.
SLES متعلق به سولفات های الکلی پُلی اتوکسیله مانند:
سولفات های آلکیل اتر با (AES) یا سولفات های آلکیل پلی اتوکسیلات با فرمول زیر است:
R′ — O— (C 2H 4O) n-SO3 M ′ (I)
که در آن R ′ یک گروه آلکیل و دارای ۸ تا ۲۰ اتم کربن است و M ′ یک
کاتیون نمکی می باشد. M ′ می تواند سدیم، پتاسیم، آمونیوم،
آلکیل آمونیوم یا آلکانول آمونیوم باشد.
SLES ماده ای ارزان و موثر در فرایند تمیز کردن و شستشو است.
با این حال استفاده از SLES دشوار است زیرا ویسکوزیته بالایی
دارد. علاوه بر این، SLES مایعی است که ویسکوزیته آن براساس
فشار یا نیروی اعمال شده متغیر است و این امر باعث می شود که
اداره SLES در فرمولاسیون مواد شوینده سخت تر گردد. به این
ترتیب، SLES تجاری به عنوان ترکیبی از SLES (60٪) ، اتانول (۱۲٪)،
آب (۲۲٪)، اتوکسیلات الکل(۵٪) و سولفیت سدیم (۱٪) تهیه می شود.
افزودن اتانول و سایر حلال ها به SLES باعث کاهش ویسکوزیته
مواد اولیه شده و این امکان را می دهد تا به راحتی قابل گردش در محیط زیست باشد.
دانشمندان به طور غیر منتظره ای دریافتند که مخلوط مایع یونی و الکل،
هنگامی که به یک سولفات الکلی پُلی اتوکسیله شده مانند:
سدیم لوریل اتر سولفات (SLES) اضافه شود، ویسکوزیته
سولفات الکلی پُلی اتوکسیله شده را به میزان قابل توجهی کاهش
می دهد و قابلیت کنترل آن را فراهم می کند. به آسانی داده های
تجربی ایجاد شده توسط دانشمندان نشان می دهد که دلیل این
امر تأثیر هم افزایی در کاهش ویسکوزیته است که یک مایع یونی
و یک الکل هر دو برای اصلاح رئولوژی سولفات الکل پُلی اتوکسیلات استفاده شده اند.
اصطلاح “رئولوژی بهبود یافته” مورد استفاده در اینجا به کاهش
میزان ویسکوزیته ترکیب سولفات الکل پُلی اتوکسیله شده
اشاره دارد. ترکیب سولفات الکل پُلی اتوکسیله شده ممکن
است اساساً از یک سولفات الکل پلی اتوکسیلات دارای فرمول
(I) ، آب، الکل و یک مایع یونی باشد. اثر هم افزایی اجازه می
دهد تا با استفاده از الکل کمتر در ترکیب SLES میزان
چسبندگی ترکیب SLES به حد مطلوبی کاهش یابد. میزان
الکل به کار رفته در فرمول سدیم لوریل اتر سولفات ( تگزاپون)
نباید بیش از ۱۲٪ باشد و معمولا بیشتر از ۶٪ ، وزن ترکیبات
SLES نیست. الکل کاربردی ممکن است متشکل از اتانول، ایزوپروپیل،
پروپانول، بوتانول، پنتانول، هگزانول، هپتانول و اکتانول و مخلوطی از
آنها انتخاب گردد. این در حالیست که ترجیحا الکل به کار رفته اتانول باشد.
مایع یونی از گروهی متشکل از تری اُکتیل متیل آمین دی اُکتیل سولفوسوکسینات،
تترا اُکتیل آمین دو دسیل سولفات وترجیحاً مایع یونی تریس (۲-هیدروکسی اتیل)
متیل آمونیوم متیل سولفات است.
ترکیب SLES هیچ جزء یا حلال دیگری به جز آب، الکل و مایع یونی را شامل
نمی شود. در حالی که ترکیب SLES ممکن است شامل یک یا چند جزء